En iyi Sovyet filmleri: Sakindi Oranın Şafakları (1972)

Sovyetler Birliği döneminde yapılan en iyi filmlerle ilgili zaman zaman yazmaya devam edeceğim. Daha önce en iyi Sovyet filmlerinden bir komedi hakkında yazmıştım. Bu yazının konusu olan film ise bir İkinci Dünya Savaşı filmi: Sakindi Oranın Şafakları (...А зори здесь тихие - 1972). Film 1973 yılında En İyi Yabancı Dilde Film dalında Oscar’a aday gösterilmişti.

Sovyet filmleri arasında önemli bir yeri İkinci Dünya Savaşı filmleri tutar. Rus dilinde, bu dünya savaşına İkinci Dünya Savaşı denilmiyor. Onun yerine “Büyük Vatan Muharebesi” (Великая Отечественная война) ismi veriliyor ki zaten isimden de bu savaşın Sovyetler Birliği için önemini anlamak mümkün. Ülkenin neredeyse yarısı işgal edilmiş, Alman ordularının Moskova’yı almasına ramak kalmış, hem sivil hem de asker olmak üzere toplam 20 milyondan fazla can kaybı yaşanmıştı.

Sakindi Oranın Şafakları (1972) filminin konusu

Yönetmeni Stanislav Rostotsky olan Sakindi Oranın Şafakları (...А зори здесь тихие - 1972) filmi, bir kadın birliğinin kahramanlıklarını anlatıyor. 1942 yılında kadınlardan oluşan bu uçaksavar batarya birliği askerleri, Kareliya bölgesinde konuşlandırılır. Görevleri bu bölgeden geçecek Alman savaş uçaklarına karşı koruma sağlamak. Başlarında ise bir Kıdemli Başçavuş var.

Ancak bir gün ormanlık bölgede iki Alman askeri görülür. Bunların Alman paraşüt birliğinden. Ormana indirme yapılmış ve cephenin gerisinde ülkeye zarar verecek bir planları olduğu kesin. Sadece iki asker olduğu için de Kıdemli Başçavuş Fedot Vaskov, yanına 5 kadın asker alarak ormana bu Alman askerleri yakalamak için gider. Ormandan geçiş zorludur. Bataklıklar, geçilmez yerler ve sair. Ancak tam da Alman askerleri bulunca sayılarının tahmin ettikleri gibi iki değil, 16 olduğunu görürler. 16 iyi teçhizatlı, otomatik silahları olan Alman askerine karşı, sadece tüfekleri olan 5’i kadın 6 Sovyet askeri. Ancak bu Alman askerleri her ne amaçla bu bölgeye indirme yapmışlarsa yapsınlar, kadınlardan oluşan bu küçük grup onları durdurmaya kararlı. İşte her türlü yardımdan çok uzakta, kahramansı bir mücadele başlar.

Daha fazlası: En iyi Sovyet filmleri listesi

Film iki bölüm olarak çekildi. Ayrıca sadece ormanda geçen bir savaş filmi değildir. Aynı zamanda bu Sovyet kadın askerlerin geçmişi ile ilgili de ayrıntılı bilgi veriyor. Her biri bu Alman işgalinden çok çekti, her birinin farklı ve acı dolu bir hikâyesi var. Biri babasını, biri kardeşini, biri kocasını kaybetmiş, bazıları da çocuğunu bırakıp askere yazılmıştır. Yani hepsinin Almanlardan intikam alacak bir nedeni var. Hepsinin acıklı bir hikâyesi bulunuyor.

Daha fazlası: Tabur (Батальонъ - 2015): Kadın askerlerin cesaret ve kahramanlığını anlatan film

Siyah beyaz çekimler ile renkli kareler

Filmin 1942 yılını ve savaş dönemini anlatan bölümleri siyah-beyaz çekilmişti. Ancak savaş öncesi ve savaş sonrası dönemleri anlatan bölümleri, özellikle de bu kadın askerlerin geçmişi, hayalleri ile ilgili kısımları renkli çekilmişti.

Film, Rus yazar Boris Vasilyev’in aynı isimli romanından uyarlandı. 

Daha fazlası: Mihail Bulgakov’un ayını isimli kitabının film uyarlaması: Köpek Kalbi (1988)

Yeniden yapımları: 2005'te dizi ve 2015'te yeni bir film

Bu film için “en iyi Sovyet filmlerinden biri” dedik. Aynı zamanda dönemin Sovyetler Birliği ile ABD arasındaki pek dost olmaya ilişkilerine rağmen Oscar’a aday gösterildiğini de belirtmiştik. Tabii durum böyle olunca Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra kitap ve filmin iki yeni film uyarlaması yapıldı.

2005 yılında Rusya ve Çin ortaklığında, 20 bölümlük aynı isimle (Sakindi Oranın Şafakları) bir dizi yapıldı. 

Bunun ardından 2015 yılında da yeni filmi daha çekildi. Yine “Sakindi Oranın Şafakları” isimli bu film, 1972 yılındaki filmin senaryosunun birebir aynını. Tek fark, doğal olarak yeni bir oyuncu kadrosu var. Ama gerisi hep aynı. Sinemalarda yayımlanan versiyonu 111 dakika, televizyonda yayımlanan versiyonu ise 3 saat 28 dakika. Yani bir az daha uzun. Bu 2015 yılında yapılan Sakindi Oranın Şafakları filmini bölümler şeklinde Youtube’dan izleyebilirsiniz. 

Tabii orijinal 1972 yılından yapılan film de Youtube’da Mosfilm’in kanalından izlenebilir  

Benim şahsen çocukluğumda bu yana severek izlediğim ve en iyi Sovyet filmlerinden biri. Güzel bir film izlemek isteyenler için tavsiye diyorum.

Sakindi Oranın Şafakları (1972) filmi fragmanı

Yönetmen: Stanislav Rostotsky

Oyuncular: Lyudmila Zaytseva

Andrey Martınov

İrina Dolganova

İrina Şevçuk

Olga Ostroumova

Elena Drapeko

Tür: Aksiyon, Dram, Savaş, Tarih

Yapım: Sovyetler Birliği - 1972

Puan: 10

Klasik Rus edebiyatından birkaç yazar ve kitap önerisi